Wat is een keto-dieet ?
Voor het geval dit nieuw voor je is: een keto-dieet of ketogeen dieet, een dieet waarbij je heel weinig koolhydraten eet en veel vetten. Dit in combinatie met een gemiddelde hoeveelheid eiwitten, alhoewel dit afhangt van het keto-dieet dat iemand volgt. Er zijn inmiddels tientallen varianten hiervan in omloop. Laat het daarom opzetten door iemand die er verstand van heeft.
Het is oorspronkelijk ontstaan in de 20-er jaren toen men erachter kwam dat epilepsieaanvallen bij kinderen aanzienlijk verminderden met dit dieet. Keto wordt tegenwoordig vooral gebruikt als dieet om (snel) af te vallen of om van diabetes 2 af te komen.
Onderzoek naar het keto-dieet is vooral gedaan met kinderen, muizen en jonge, mannelijke atleten: hormonaal gezien complete tegenpolen van vrouwen.
Keto-dieet; hoe komt je lichaam aan energie?
De energiefabriekjes in je lichaam, je mitochondriën, kunnen energie maken uit glucosemoleculen (van koolhydraten) of vetmoleculen. Het keto-dieet is erop gericht om je lichaam vooral vetten te laten gebruiken voor energie in plaats van koolhydraten.
Als je koolhydraten eet (let op: alle vormen van zoetigheid zijn ook koolhydraten) zet je lichaam die om in glucose. Hierdoor stijgt je bloedglucosespiegel, waardoor het hormoon insuline wordt aangemaakt, dat de glucose naar je cellen brengt. Hier kan het worden omgezet in energie. Een teveel aan glucose wordt opgeslagen in je vetcellen: ofwel extra kilo’s gewicht.
Helaas wordt deze energieopslag in vetcellen bij veel mensen nauwelijks aangesproken omdat het lichaam steeds opnieuw weer koolhydraten krijgt die het kan gebruiken. Dit maakt afvallen lastig.
Alle zoete verleidingen om ons heen, alle verstopte suikers en granen in bewerkte voeding en de vele koolhydraten die we eten, zorgen ervoor dat ons lichaam geen behoefte heeft onze vetcellen te gebruiken als bron van energie.
Hoe werkt een keto-dieet?
Wanneer je stopt met het eten van al die koolhydraten moet het lichaam wel overstappen op het verbranden van vetten. Je lichaam heeft namelijk 24 uur per dag energie nodig om je in leven te houden. Vooral je hersenen zijn een grote energieverbruiker.
Je hersenen gebruiken normaal gesproken altijd glucose als bron van energie. Het kan geen vetten gebruiken als energie. Maar gelukkig wel iets anders. Als er geen glucose meer voorhanden is (3 tot 4 dagen na het schrappen van koolhydraten) gaat je lever over tot het omzetten van vet uit je vetcellen naar moleculen die we ketonen noemen.
Ketonen worden gemaakt in je lever en kunnen door je hersenen, en vrijwel al je andere lichaamscellen, worden gebruikt als bron van energie.
Wat is ketose?
Als het lichaam vooral vetten gebruikt als energiebron dan noemen we dat ketose. Je lichaam gebruikt dan zowel de vetten die je eet, als de ketonen die je in je lever worden aangemaakt. Een gezonde lever kan wel 180 gram ketonen per dag produceren. Vooral bij enkele dagen vasten (of hongersnood!) is dit natuurlijk van levensbelang. Artsen ontdekten 100 jaar geleden al dat een hoge ketonenspiegel een zeer gunstige invloed had op de hersenen en het zenuwstelsel. Vandaar dat kinderen met epilepsie er zoveel baat bij hadden.
Uit vervolgonderzoeken bleek dit voedingspatroon ook gunstig te zijn bij neurodegeneratieve stoornissen als de ziekte van Parkinson, ALS, de ziekte van Huntington, traumatisch hersenletsel en beroertes.
Ketonen zijn dus uitstekende voeding voor onze hersenen ?
Inderdaad: minder koolhydraten heeft veel voordelen
Laat ik voorop stellen dat ik een voorstander ben van het fors verminderen van koolhydraten in je voeding! Het is niet voor niets dat zoveel mensen zich veel en veel beter gaan voelen bij het schrappen van een groot deel van de koolhydraten. Mijn voedingsadvies voor vrouwen !!
Het allergrootste voordeel hiervan is dat ons lichaam veel minder insuline hoeft aan te maken en we hierdoor een stabielere bloedglucose krijgen. Een stabiele bloedglucosespiegel bevordert insulinegevoeligheid en voorkomt daarmee diabetes 2 en overgewicht. Het heeft een positieve impact op hart-en bloedvaten, het zorgt voor een versterking van het immuunsysteem, gaat chronische ziektes tegen en remt veroudering af. Om maar wat te noemen. De voordelen zijn enorm.
Daarbij: weet dat kankercellen zich voeden met glucose!
Het kan bovendien de kans op depressieve klachten verminderen en het zal je inmiddels niet meer verbazen dat het je kans op dementie en de ziekte van Alzheimer verlaagt. Tot slot is het een prima remedie tegen opvliegers. Klinkt goed he? Waarom gaan we niet allemaal keto?
Hè? Werden vrouwelijke muizen juist dikker van keto?
Veel onderzoeken worden nog steeds gedaan met uitsluitend mannelijke proefdieren. Onderzoekers van de Universiteit van Iowa, besloten om eens te kijken of er verschillen waren tussen mannelijke en vrouwelijk muizen op een ketogeen dieet.
Na 15 weken op een keto-dieet kwamen de onderzoekers tot de conclusie dat de mannetjes waren afgevallen maar dat de vrouwtjes waren aangekomen.
Bovendien hadden de vrouwtjes last van een schommelende bloedglucosespiegel terwijl die van de mannetjes stabiel was. Hoe kon dit?
De onderzoekers vermoeden dat het lag aan het hormoon oestrogeen en besloten de eierstokken van een deel van de vrouwtjes te verwijderen, waardoor ze geen oestrogeen meer aanmaakten. Deze laatste groep vrouwtjes bleek vervolgens wel af te vallen en ontwikkelde ook een stabiele bloedglucose. (Nee, ik adviseer hiermee niet om je eierstokken te laten verwijderen! )Deze hebben een belangrijke functie in een vrouwenlichaam, ook ná de overgang! )
Voeding heeft direct impact op onze hormoonbalans
Er zijn vrouwen die het (vooralsnog) prima doen op een keto-dieet maar ik hoor ook vrouwen, die er niet door afvallen en zich slapper gaan voelen. Ik hoor ook klachten over zwaardere en onregelmatige menstruaties. Ik lees ook klachten over stemmingswisselingen en na aanvankelijk snel afvallen ook weer snel aankomen in gewicht.
De vrouwelijke hormoonhuishouding is zó gevoelig dat iedere verandering van voeding hier onmiddellijk impact op heeft.
Dat onze hormoonhuishouding zo gevoelig is voor voeding kunnen we in ons voordeel gebruiken maar het kan ook tegen ons werken. Kennis over hoe hormonen werken in ons lichaam is dus erg belangrijk.
Lees ook eens verder in onze informatiebleden over keto.
Met vriendelijke groet,
Ray